آموزش حل تعارض به کودکان؛ جنگ خواهر و برادری را پایان دهید!
هر خانهای میدان نبرد کوچک خودش را دارد:
«جای من بود!»
«اون شروع کرد!»
«اسباببازیم رو پس بده!»
اما خبر خوب اینکه دعواهای خواهر و برادر، قابل مدیریت و حتی قابل تبدیل به فرصت یادگیری هستند.
وقتی کودک مهارت حل تعارض داشته باشد، نهتنها دعوا کمتر میشود، بلکه اعتمادبهنفس، همدلی و مهارت ارتباطی او هم چند برابر میشود.
این راهنما نسخهای کاملاً کاربردی و قابل اجرا برای والدین پرمشغله است.
۱) مرحله اول: توقف بدون قضاوت
وقتی دعوا شروع میشود، سریع نگویید:
«تو مقصری!» یا «مگه نگفتم دعوا نکنید؟»
این روش فقط آتش را بیشتر میکند.
بهجایش بگویید:
«فعلاً فقط متوقف شید تا صحبت کنیم.»
مزیت: کودک حس امنیت میگیرد و آماده شنیدن میشود.
۲) مرحله دوم: بیان احساس با جمله «من…»
به هر کودک یاد بدهید احساسش را بدون حمله بیان کند:
«من ناراحت شدم چون نوبتم رعایت نشد.»
این الگو از «سرزنش» به «بیان احساس» شیفت میدهد.
۳) مرحله سوم: گوشدادن بدون قطعکردن
یک قانون طلایی:
وقتی یکی صحبت میکند، دیگری فقط گوش میدهد.
میتوانید شیء «نوبت حرفزدن» بسازید (یک توپ کوچک).
هرکس توپ را دارد → صحبت میکند.
۴) مرحله چهارم: پیدا کردن راهحل برد–برد
بپرسید:
«چطور میتونیم کاری کنیم که هردوتون راضی باشین؟»
اگر نتوانستند، ۳ گزینه بهشان بدهید و بگذارید انتخاب کنند.
این روش حس «اختیار» ایجاد میکند.
۵) مرحله پنجم: نتیجهگیری و توافق کوتاه
در پایان یک جمله مشترک بسازید:
«پس تصمیم گرفتیم ده دقیقه ده دقیقه نوبت عوض کنیم.»
وقتی توافق نوشته یا گفته شود، احتمال دعوای مجدد کمتر میشود.
۳ تمرین عملی برای خانه
تمرين ۱: بازی نقش "قاضی کوچک"
یکی از بچهها نقش قاضی را بازی میکند و باید بدون جانبداری راهحل پیشنهاد دهد.
مزیت: یادگیری گفتوگو، گوشدادن و بیطرفی.
تمرین ۲: داستانهای نیمهتمام تعارض
یک داستان بسازید و وسطش قطع کنید:
«دو تا خواهر بر سر یک مداد دعوا کردند… حالا چه باید میکردند؟»
کودک راهحل میدهد → تحلیل و مذاکره تقویت میشود.
تمرین ۳: جدول رفتار خوب بعد از تعارض
یک جدول کوچک بسازید:
- گوشدادن
- بیان احساس
- پیشنهاد راهحل
- احترام به توافق
هر بار اجرا شد → یک ستاره.
۱۰ ستاره → جایزه کوچک.
جمعبندی
حل تعارض یک مهارت است، نه یک استعداد.
اگر کودک یاد بگیرد احساسش را بگوید، گوش بدهد و راهحل بسازد، دعواها کمتر و رابطه خواهر و برادری امنتر و قویتر میشود.
شما بگید:
بچههاتون معمولاً سر چی دعوا میکنن؟
کدوم روش بالا را میخواین در خانه امتحان کنین؟
تجربهتون رو همین پایین بنویسید تا بقیه والدین هم استفاده کنن.
